Canon van de Moderne Kunst – Venster 3
In de Canon van Moderne Kunst geeft Vensters een overzicht van de 50 moderne kunstwerken die iedereen zou moeten kennen. 50 schilderijen, beelden, foto’s, objecten van 50 verschillende artiesten die je nooit meer mag vergeten. Vandaag venster 3: de Kus van Gustav Klimt.
Het meest bekende schilderij van de Oostenrijkse kunstschilder Gustav Klimt is zonder twijfel ‘Der Kus’, een werk dat de kunstenaar in 1908 schilderde. Het is een sensueel schilderij waarop we een omhelzing zien van een donkerharige man in een bonte goudkleurige kamerjas met een roodharige vrouw die op haar knieën zit in een bloemetjesjurk. De twee lijken op eens soort wild begroeide rots te zitten, waarvan de symbolische betekenis onbekend is. Ook is het onbekend wie er op het doek staan afgebeeld, al doen er theorieën de rondte dat Klimt zichzelf heeft geschilderd met een model dat ‘Rode Hilda’ wordt genoemd.
Het schilderij knalt als het ware het netvlies van de toeschouwer binnen door het grote gebruik van verschillende tinten goud en de vele details in de vorm van bloemen en gras. Bovendien heeft het een erotisch lading. Sommige kunsthistorici beweren dat niet een kus, maar sex het onderwerp van het werk is. Deze mensen zien in het omhelsende duo een fallussymbool. Anderen beweren dat het schilderij slechts een provocatie is van Klimt. Een soort maatschappijkritiek op de dubbele moraal die heerste rond 1900; namelijk de afkering van openbaar vertoon van genegenheid en naakt, maar tegelijkertijd een florerende prostitutie.
Gustav Klimt werd geboren in 1862 en zou zijn kunstopleiding volgen aan de kunstgewerbschule waar hij voor architectuur schilder studeerde. Al rond 1880 haalde hij zijn eerste grote opdrachten binnen, voornamelijk muurschilderingen, in de bloeiende opkomende wereldstad Wenen. Al snel zou hij ook opdrachten krijgen van de Oostenrijkse keizer Franz Joseph en groeide hij uit tot de trendsetter binnen de Oostenrijkse kunst. Hij werd de leidende figuur binnen de avant-gardistische stroming ‘de Weense Secession’ die op de Jugendstil/Art Nouveau gebaseerd was.
Gustav Klimt ontwikkelde een stijl die bestond uit een bijzondere mengeling tussen symbolisme en vroeg expressionisme. Klimt gaat op zoek naar emotie en gebruikt felle kleuren en bonte details die vaak geinspireerd zijn op de natuur (bloemen en planten). In zijn werk is liefde en overgave een terugkerend thema. Maar Klimt was ook een begenadigd portrettist. Tot zijn leerlingen behoort Egon Schiele.
Volgend jaar is het precies 150 jaar geleden dat Gustav Klimt geboren werd. In Wenen zal dit groots gevierd worden met tentoonstellingen van zijn schilderijen, brieven, muurschilderingen en tekeningen in alle grote musea van de stad. Ook wordt er een wandeltocht door de stad uitgezet waarin alle belangrijke plaatsen uit zijn leven aan bod komen. Er wordt zelf een Klimt huis geopend. Alles bij elkaar is een groot deel van Klimt’s oeuvre in 2012 in Wenen te zien, nooit eerder waren er zoveel werken van Klimt tegelijk te bezichtigen in Wenen.
De grootste collectie van Klimt schilderijen is te zien in Wenen in de Belvedere, Albertina en in het Leopold Museum. In Nederland zijn er -voor zover mij bekend- geen werken van permanent te zien.
Een korte tijd was ik helemaal weg van Klimt, maar nu vind ik het te bont, te opzichtig. Op een paar van die vierkante landschappen na. Die vind ik nog steeds mooi
ik vind het gewoon lelijk
Weet niet wie maar iemand zei ooit ‘Door iedere dag één kunstwerk aandachtig te bekijken wordt je een betere mens en het leven een stuk mooier’. Zij (zal wel een vrouw zijn geweest!) heeft gelijk….