WK finale 2010 Nederland – Spanje 0-1 (na verlenging)

Na het Totaal Voetbal van ’74 en ’78 net geen Titel Voetbal van 2010…

Zelden leefde het hele land zo naar een voetbalwedstrijd toe als op 11 juli 2010. Nederland ging massaal gehuld in Oranje en hield collectief zijn adem in en hoopte dat de trauma’s  van West-Duitsland ’74 en Argentinië ’78 tijdens de derde WK finale door dit Nederlands elftal konden worden uitgewist. Zou het tiki taka van Spanje bestand zijn tegen de fysieke kracht van het Nederlandse middenveld? Zou Nederland net als Duitsland in de halve finale gedwongen worden vooral op eigen helft te verdedigen of konden Van Bommel en De Jong het middenveld van Spanje eerder onder druk zetten? En zouden de vleugelspelers, zoals in de voorbeschouwing aangegeven, om het Spaanse gedomineerde centrum heen komen? Kortom, zou Nederland het ‘Totaal Voetbal’ van de jaren zeventig kunnen overtreffen met het ‘Titel Voetbal’ van nu?

Ruim twee uur later was het Iniesta, in Engelse media omgedoopt tot Winiesta, die vier minuten voor het einde van de verlenging de bal langs Stekelenburg schoot en daarmee de eerste Wereldbeker voor Spanje een feit maakte. Oranje in tranen, de duizenden en duizenden fans vooral teleurgesteld, maar toch ook wel gelaten… Spanje was er opnieuw in geslaagd om zijn tegenstander de wil op te leggen. Nederland was er toch ook wel in geslaagd om het Spaanse spel aardig te verstoren door fysiek tot op en regelmatig over de grens te spelen, uiteindelijk leidend tot de achtste gele kaart in de wedstrijd, de tweede voor Heitinga, waarme het Nederlandse bolwerk instortte. En tenslotte de derde partij op het veld, scheidsrechter Howard Webb, die ook zijn stempel op de finale wist te drukken door een recordaantal van 15 gele kaarten te trekken, daarmee het bestaande record van 13 (Nederland – Portugal 2006) overtreffend. Zo vaak komt het niet voor dat een scheidsrechter zowel de fans van beide tegenstanders als de neutrale toeschouwers tegen zich weet te keren.

Uiteindelijk is het goed om aan te sluiten bij de woorden van Rafael van der Vaart, kort na de wedstrijd. “Maar we hebben niet van de arbiter maar van een sterk Spanje verloren”.

Terug naar de wedstrijd, de basisopstellingen waren zoals in de voorbeschouwing op deze site verwacht. En Spanje slaagde er feitelijk direct vanaf de aftrap in om het balbezit te domineren en daarmee het centrum te controleren. Nederland had al vlot veel overtredingen nodig om de Spaanse combinaties af te stoppen. En het spel speelde zich volledig op de Oranje helft af. Na het overweldigende begin slaagde Nederland er wel beter in om de Spaanse opbouw onder druk te zetten. In de opname hieronder zie je goed hoe de vier aanvallende spelers van Oranje voor de middellijn storend werk verrichten.

In ruim tien minuten volgden toen een terechte en volkomen onnodige gele kaart voor Van Persie wegens een harde tackle op Spaanse helft en gele kaarten voor van Bommel en De Jong die beide ook rood hadden kunnen krijgen. En daarmee was door de twee controlerende middenvelders de grens van het toelaatbare ruim overschreden. De Spanjaarden slaagden er weliswaar in het vervolg niet meer in om direct doelgevaar voor rust te creëren, maar het gevoel van een kantelende wedstrijd hing vanaf die serie van drie gele kaarten voor rust continu in de lucht.

De manier van pressing die Nederland nodig had om zich de Spanjaarden letterlijk en figuurlijk van het lijf te houden is niet een speltype dat de volle negentig minuten vol te houden is. Waar de fysieke kracht in de tweede helft geleidelijk afnam en de kaartenlast verder en verder toenam nam het gevaar van Spanje toe, mede dankzij het inbrengen van Jesus Navas, een echte rechter vleugelspeler in plaats van de zwervende Pedro. Hiermee ontstond er meer ruimte voor Xavi om het spel te regisseren. En niet voor het eerst in dit toernooi ontstonden de betere Spaanse kansen na ruim een uur spelen. Kijk maar eens naar de timing van de Spaanse 1-0 overwinningen in de achtste finale, kwartfinale en halve finale: Portugal 63^ste minuut (Villa), Paraguay 83^ste minuut (Villa), Duitsland 73^ste minuut (Puyol). Ditmaal slaagde Spanje er niet in om binnen negentig minuten het pleit te beslechten, maar het patroon was wel duidelijk. Daar tegenover stonden nog wel twee riante kansen voor Arjen Robben, dankzij zijn snelheid, wederom in combinatie met de snelheid van handelen en het overzicht van Wesley Sneijder. Situaties die zeer vergelijkbaar waren met het doelpunt tegen Slowakije in de achtste finale. Met name deze gemiste kansen zullen nog lang voor het gevoel zorgen dat deze Wereldbeker van Oranje had kunnen zijn.

In de verlenging voegde coach Del Bosque nog een aanvallende impuls aan zijn elftal toe. Xavi ging het spel meer van achteruit opbouwen, op de positie van Xabi Alonso en de ingevallen Cesc Fabregas nam de rol van Xavi als aanvallende middenvelder over. Hiermee zette Spanje nog meer druk op de stukgespeelde Nederlandse verdedigers, die bovendien inmiddels allemaal, net als de controleurs op het middenveld, een gele kaart op zak hadden. Feitelijk duwde Spanje Nederland op deze manier centimeter voor centimeter de afgrond in en bij terugkijken van de beelden, nadat de adrenaline en de eerste teleurstelling zijn gezakt,  is het gevoel van onontkoombaarheid groot. Als een acteur die nog met een paar vingers aan de klif hangt probeerde het Nederlands elftal er een penalty serie uit te slepen, maar helaas… Een WK finale mag een groot spektakel zijn, een Hollywood einde zit er in werkelijkheid zelden in. Laten we uiteindelijk niet vergeten dat Van Marwijk en zijn team en niet in het minst de spelers voor een onvergetelijke prestatie hebben gezorgd door voor een derde WK finale in de vaderlandse voetbalgeschiedenis te zorgen. We zijn er opnieuw erg dichtbij geweest, maar was winnen tenslotte niet belangrijker dan meedoen? Laten we hopen dat deze generatie nog een aantal mooie jaren wacht…