Vandaag toevallig tegengekomen in Het Voorwoord, we waren compleet onder de indruk. De Koning van Papier vertelde een verhaal en liet ook zien welke scenes hij in huis heeft.
Hier als straattheater, maar ook te vinden als voorstelling “Paper Cuts” van meandertaal.
In de vorige post heb ik een simulatie gemaakt van de effecten van besparingen op de publieke financiën. Omdat de schuldgraad en het overheidstekort steeds als percentage uitgedrukt worden en omdat bij besparingen ook de terugverdieneffecten wegvallen zijn de effecten van besparingen desastreus. Je kan dan alleen hopen dat de reguliere economie dit kan opvangen. Ondanks de goede wil van ondernemers en bedrijfsleiders is dit in moeilijke economische tijden niet evident. Zij moeten natuurlijk in eerste plaats aan de gezondheid van hun onderneming denken.
Er zijn echter alternatieven.
Je zou de besparingen kunnen focussen op uitgaven die het BBP minimaal beïnvloeden.
Je kan ook de omgekeerde weg bewandelen en net investeren op een manier die het terugverdieneffect maximaliseert.
Je kan bij voorbeeld door aanpassingen in de personenbelasting of door uitkeringen de mensen die het minste verdienen een extraatje geven. Deze mensen kunnen dit extra geld goed gebruiken en zullen dit dan ook spenderen en zo de Belgische economie ondersteunen.
Stel dat we deze methodes combineren. We besparen 5 miljard die toegespitst zijn op betalingen naar het buitenland en betalingen voor goederen die niet werk-intensief zijn (in België) (70%). Bijkomend investeren we 20 miljard door extra loon te geven aan de armsten met een terugverdieneffect van 90% van het geïnvesteerde bedrag (omdat de mensen toch een beetje proberen sparen of dingen kopen in onze buurlanden), wat is dan het effect op de overheidsfinanciën?
Voor Na Begrotingsoverschot -2.9% -2.46% Schuldgraad 104.5% 98.81%
Spijtig genoeg is het effect op het begrotingstekort beperkt. Het is echter wel gedaald. Het effect op de schuldgraad is echter wel significant.
Bijkomend helpt dit om de ongelijkheid te verminderen.
Download hier de details van de simulatie. Je kan dan zelf de parameters aanpassen en betere combinaties zoeken.
Merk op dat dit een vrij ruwe simulatie is. Ik hou bv geen rekening gehouden met vertraging van innen van belastingen. Ik veronderstel dat het percentage overheidsinkomsten stabiel is tov het BBP (geen idee hoe accuraat dit is). Ik bereken de terugverdieneffecten maar op 1 niveau (en een beetje). Ik schat dat de terugverdieneffecten in een nauwkeurigere simulatie hoger zijn (wat dus nog slechter is voor het bespaar- en beter voor het investeerscenario).
Ik denk dat iedereen het erover eens is dat de financiële situatie van België niet goed is.
De economische indicatoren zoals gepubliceerd door de nationale bank geven de volgende cijfers voor 2013 (zie nbb economische indicatoren 2014-49):
Op dit moment zijn zowel de economische groei als de inflatie heel laag.
Omdat er internationaal steeds gekeken wordt naar de verhouding met het BBP is de situatie moeilijk recht te trekken als er geen economische groei is.
Het primaire tekort is 2.9% wat overeenkomt met 11.29 miljard €.
De staatsschuld is 104.5% of 406.83 miljard €.
Het BBP zou je kunnen opsplitsen in een deel dat rechtstreeks betaald wordt door de overheid (BBP’, 199.33mlj€) en een deel dat niet rechtstreeks door de overheid gefinancierd wordt (BBP”, 189.98 mlj€).
Stel dat de overheid in 2014 kan besparen zodat er geen tekort is op de begroting en dat BBP” stabiel blijft. Het resultaat is dan het volgende:
Dit is echter te eenvoudig gedacht. Het BBP is de som van de binnenlandse verkoop en de export.
Laten we veronderstellen dat 10% van de besparingen gerealiseerd worden op in het buitenland aangekochte producten. Dat 60% van de besparingen gerealiseerd worden op lonen en dat 30% gerealiseerd wordt door aankoop van goederen in België. Laten we verder veronderstellen dat 20% van de Belgische aankopen gebruikt worden om lonen uit te betalen.
Hieruit kunnen we concluderen dat het berekenen van overheidstekort en staatsschuld op basis van het BBP mogelijk geen geen idee is.
We doen dit echter omdat ook de inkomsten dan de overheid ook gerelateerd zijn aan het BBP. Als er minder geconsumeerd wordt zullen de BTW inkomsten dalen. De winstgevendheid van de bedrijven zal waarschijnlijk ook dalen dus ook de inkomsten uit vennootschapsbelasting. Aangezien de besparingen deels gerealiseerd zijn door minder lonen uit te keren zal ook de inkomstenbelasting dalen.
OOPS door deze daling zal de bovenvermelde besparing zorgen dat er toch een tekort is. Dus stijgt de staatsschuld ook in euros en wordt het percentage van het BBP nog groter.
Als we het model verder verfijnen door er rekening mee te houden dat het BBP ook bepalend is voor de inkomsten van de staat en door er rekening mee te houden dat niet alle inkomen gebruikt wordt voor consumptie maar dat er ook een deel gespaard wordt (en dus niet in het BBP komt) dan beginnen de cijfers er echt slecht uit te zien.
(zie hier voor een spreadsheet met de simulatie)
Als we – zoals Europa oplegt – kijken naar het overheidstekort en staatsschuld als percentage van het BBP dan heeft (drastisch) besparen geen nut. De economie zal er enkel door krimpen.
Deze berekeningen zijn vrij eenvoudig en zullen de realiteit niet 100% weerspiegelen. De draconische besparingen zoals doorgevoerd in Griekenland, Ierland, het zuiden van Europa en de besparingen in ons omringende landen zoals Nederland hebben dit effect ook reeds getoond.