Nieuwe uitgave

Madame Manet

Redactie, geplaatst op 26 november 2014

Madame Manet
Ton van Kempen en Nicoline van de Beek schrijven in het voorwoord van hun rijk geïllustreerde en mooi vormgegeven uitgave Madame Manet: ‘Op 15 april 1853 trad in het locaal van ‘Het Nut’ in Zaltbommel de pianiste Suzanne Leenhoff op. In haar kleren hing nog de geur van Parijs, waar ze al zeven jaar woonde. In 1863 keerde ze opnieuw terug naar Zaltbommel, ditmaal niet voor een concert, maar voor haar huwelijk met de kunstschilder Édouard Manet. De trotse vader van Suzanne, die stadsmuziekmeester was, bespeelde het orgel van de St. Maartenskerk en op de achtergrond klonk het bonkende, ritmische geluid van het heien van de palen voor de nieuwe Waalbrug. De dichter Baudelaire feliciteerde zijn vriend Manet dat hij met ‘deze knappe en grote pianiste’ trouwde. Kunstenares Berthe Morisot was minder vleiend. Zij schreef: ‘Hij probeert van dit monster iets slanks en interessants te maken.’

Van de geweldige dynamiek van de negentiende eeuw is Manet een van de meest uitgesproken kunstenaars. Hij was niet alleen een virtuoze schilder, in de keuze van zijn onderwerpen was hij ook een revolutionair en een cultuurcriticus. Zijn Dejeuner sur l’herbe veroorzaakte een jarenlang aanhoudend nationaal schandaal. Misschien begon dat wat wij ‘moderniteit’ noemen met dit nog altijd opmerkelijke schilderij van naakte en geklede zelfbewuste individuen op een picknick in de natuur.

De in Zaltbommel woonachtige samenstellers van Madame Manet besloten aan de hand van een portret van hun stadgenoot het Parijs van de tweede helft van de negentiende eeuw zichtbaar te maken. De vorm werd ingegeven door het gefingeerde gesprek dat J. Bernlef in 1986 met de Italiaanse kunstenaar Giorgio Morandi publiceerde. ‘Deze gesprekken met de door hem bewonderde kunstenaar, die tijdens zijn leven nooit een interview heeft gegeven, inspireerden ons om dit boek ook in de vorm van een interview te gieten. We bedachten een journalist en schonken hem een treinkaartje Parijs, waar we hem lieten aanbellen bij de Rue Saint- Dominique 94. De lezer, die als het ware plaatsneemt op de canapé in de salon, is getuige van het gesprek tussen Madame Manet en deze Carel van Mander.’ De gesprekken met Suzanne Leenhoff vinden plaats in 1905, een jaar voor haar overlijden. De interviewer is zeer goed geïnformeerd door het uitgebreide archiefonderzoek dat de schrijvers van Madame Manet in de loop van de jaren hebben ondernomen. Suzanne Leenhoff maakt de feiten tot een relaas van een actieve en aantrekkelijke ooggetuige.

www.madamemanet.nl