Programmamanagement in een wereld in beweging en organisaties in verandering

Ir. Jo Bos, kerndocent Strategisch Programmamanagement

In mijn werk als organisatie-ontwikkelaar merk ik bijna dagelijks hoe snel het denken over organiseren verandert. Steeds meer bestuurders, managers en leidinggevenden zijn zich ervan bewust dat oude traditionele vormen van organiseren niet meer werken. De dynamiek en beweging binnen organisaties, maar zeker ook tussen organisaties en in de samenleving, is zo groot dat daarbij de traditionele manier van organiseren niet meer effectief is. Of zoals een van mijn opdrachtgevers laatst zei: “Als ik de noodzakelijke organisatieverandering via de traditionele manier van reorganiseren, voornemens, besluiten, functieprofielen e.d. moest doorvoeren, loop ik altijd ontzettend achter de feiten aan en tel ik binnen de kortste keren niet meer mee.”

In veel organisaties en bedrijven wordt er gezocht naar manieren om de dynamiek die in de omgeving aanwezig is te vertalen naar de manier van organiseren. En dan komen al snel begrippen naar voren als adaptieve netwerkorganisatie, het werken in ketens e.d. In al die situaties is de kern het zoeken naar flexibiliteit en bewegelijkheid ook in de manier van organiseren.

De moderne organisatie

Ik ben er dan ook van overtuigd dat de moderne organisatie twee zaken in zich verenigt: het combineren van een eenduidige en sterke kernidentiteit aan een flexibiliteit gevoed door wat de omgeving, de klant of de maatschappij van de organisatie vraagt. Collins en Porras (Good to Great, Built to Last) en De Geus (De levende onderneming) schreven er jaren geleden al over, Simon Sinek maakt er de laatste jaren naam mee (The golden circle, Beginnen met het waarom).  De externe focus gericht op het creëren van toegevoegde waarde voor de klant of voor de maatschappij moet de basis zijn van het intern (of in een samenwerkingsverband) organiseren.

Geen wonder dat in dit kader het werken in programma’s zo’n vlucht neemt. Immers zowel binnen bedrijven en organisaties, maar nog meer in samenwerkingen van meerdere organisaties, is het nodig te zoeken naar flexibiliteit in werkvormen. Waarbij er niet steeds weer gedoe is over verantwoordelijkheden en bevoegdheden, maar het realiseren van een uitdaging of het oplossen van een probleem voorop staat.

Gezamenlijke meerwaarde

Moderne organisaties beheersen die competentie tot in de puntjes. Omdat medewerkers verbonden zijn aan de gedeelde visie, is het minder aan de orde dat er discussies worden gevoerd over macht en belangen, maar wordt gezocht naar hoe gezamenlijke meerwaarde kan worden gecreëerd. Dat vraag een hoge mate van betrokkenheid van medewerkers bij de missie en visie in de organisatie.
En het vraagt ook een hoog niveau aan professionaliteit op het gebied van programmamanagement. Op het kunnen sturen van een complex samenwerkingsverband, vaak zonder veel formele verantwoordelijkheden, in een dynamische en zich steeds veranderende omgeving. De programmamanager moet veel kwaliteiten in zich verenigen: zowel de focus hebben op de langere termijn strategische doelen (de lange slag), als op korte termijn kunnen scoren (de korte klap), het kunnen beïnvloeden van een complex veld van belanghebbenden, inspirerend leiding kunnen geven aan een programmaorganisatie waarin medewerkers steeds zelf op zoek zijn naar hoe ze de meeste meerwaarde kunnen leveren.

Programmamanagement vak met toekomst

Het werk voor een schaap met 5 (of meer) poten eigenlijk. Iemand die moet excelleren in competenties als verbinden, omgevingsgerichtheid, samenwerken en luisteren. In de flexibele, adaptieve, netwerk-organisatie van de toekomst, verbonden met de omgeving, gestuurd door waarden, passie, samenwerking, heldere doelen, vertrouwen en verbinding is dat een prachtige uitdaging. En vooral een vak met ontzettend veel toekomst.

Meer weten?

Wilt u verder denken met Jo Bos? Meld u dan aan voor de komende editie van de leergang Strategisch Programmamanagement (start 21 april). Neem voor een vrijblijvend studieadviesgesprek contact op met Rudmer Heij (088 556 10 51, heij@aog.nl).